کەسانی لێقەوماو

رووپێویەك لەبارەی دۆخی ترسناکی منداڵانی ئیشکەر لە رۆژی جیهانی منداڵان بڵاوکرایەوە

Thursday, June 1, 2023 9:37 AM

سلێمانی، هەرێمی کوردستان (۱ی حوزەیرانی ۲۰۲۳) - لە رۆژی جیهانی منداڵان، رێورەسمێك بەڕێوەچوو بە ئامادەبوونی وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی، خاتوو کوێستان محمد. لە میانی رێورەسمەکە ئەنجامی رووپێوی منداڵانی ئیشکەر و سەرشەقام لە سنوری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە راگەیاندرا. رووپێویەکە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی چاودێری کۆمەڵایەتی سلێمانی بە هەماهەنگی لەگەڵ دەزگای روانگە ئەنجامدرا کە چەندین داتای ترسناک دەربارەی ڕێژەی ئەو منداڵانەی لەسەر شەقامەکان کار دەکەن لەو ناوچانەدا ئاشکرا دەکات و جەخت لەسەر پێویستی ئەنجامدانی هەنگاوی دەستبەجێ و کاریگەر دەکاتەوە بۆ پاراستنیان.

رووپێویەکە بە سێ قۆناغ لەلایەن ستافی هێڵی فریاکەوتنی منداڵان لە سلێمانی (١١٦) ئەنجام دراوە کە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی چاودێری کۆمەڵایەتی سلێمانییەوە بەڕێوەدەبرێت. رووپێویە کە چەندین لایەنی پەیوەندیدار بە کارکردنی منداڵانی سەر شەقام لەخۆ دەگرێت، هەروەها تیشک دەخاتە سەربارودۆخی ژیانیان و ئەو ئاستەنگانەی ڕووبەڕوویان دەبێتەوە.

 

بەپێی ئەنجامەکان ، کۆی گشتی ١٤٦٦ منداڵ دەستنیشانکران. لەنێو ئەو منداڵانەدا (١٠٥٣)یان لە کۆمەڵگەی نێوخۆیی بوون، لە کاتێکدا (٣٤٦)یان ئاوارە بوون و (٦٩)یان پەنابەر بوون.  تەمەنی منداڵەکانیش بەم جۆرە بوو: یەک منداڵ تەمەنی لە نێوان (١-٤) ساڵدا بوو، ۱۲۸ منداڵ تەمەنیان لەنێوان ٥ بۆ ۸ ساڵدا بوو، ٥٢٩ منداڵ تەمەنیان لەنێوان ۱۰ بۆ ١٤ ساڵدا بوو، گەورەترین گروپ لە ۸۰۸ منداڵ پێکهاتبوو کە تەمەنیان لەنێوان ١٥ بۆ ۱۸ ساڵدا بوو.

ئەوەی جێی سەرنجە ئەوەیە کە ٩١.٤٪ی منداڵانی ئیشکەر دایک و باوکیان لە ژیاندا ماون. هەروەها رووپێویەکە دەریخستووە کە ٤٠.٢٪ی منداڵەکان لە کاتی کارکردندا ڕووبەڕووی توندوتیژی بوونەتەوە، ئەمەش جەخت لەسەر پێویستی بەپەلەی یارمەتی و پاراستنیان دەکاتەوە.

 

لە نێو منداڵانی ئیشکەردا، بەرزترین ڕێژە لە نەتەوەی کورد بووە، کە ٦۸.۹٪ی منداڵەکان پێکدەهێنێت. سەرەڕای ئەوەش، ٢٩.٤٪یان لە نەتەوەی عەرەب بوون و لە شارەکانی ناوەڕاست و باشووری عێراق ئاوارە ببوون. ڕێژەیەکی کەم ١.٧٪ لە نەتەوەی دیکە بوون.

 

ئەنجامەکانی ئەم رووپێویە بانگەوازێکە بۆ خستنەروو و بڵاوکردنەوەی هۆشیاری سەبارەت بە دۆخی ئەم منداڵانە  و دۆزینەوەی رێگە چارەیەك بۆ پاراستنی منداڵانی ئیشکەر و سەرشەقام لە هەردوو پارێزگای سلێمانی وهەڵەبجە. بە پێی ئەم زانیاریانە هەنگاوی بەپەلە پێویستە بۆ دڵنیابوون لە پاراستنیان و دەستگەیشتنیان بە پەروەردە و رەخساندنی داهاتوویەکی باشتر بۆیان.